دیدار معنوی مثنوی

پیش در آمد

بهتر از این کرم بود ؟ جرم تو را گنه تو را 

شرح دهم که پیش من بر چه نمط فغان کنی ... (مولانا )

نمط به معنی راه و روش . مولانا از قول حضرت عشق به آدم می گوید که گناهی کردی ولی ادب نگه

داشتی و عصیان نکردی ؛ راه فغان برای توبه را خودم به تو و دیگر عاشقان نشان می دهم .چنانکه در

مثنوی هم آمده است :

بعد توبه گفتش ای آدم نه من

آفریدم در تو آن جرم و محن ؟

نه که تقدیر و قضای من بد آن ؟

چون به وقت عذر کردی آن نهان ؟

گفت ترسیدم ؛ ادب نگذاشتم

گفت ؛ : " من هم پاس آنت داشتم "

سخن پیر خرقان با حضرت حق شاید نمونه ای از این تعلیم غیبی باشد:

 

مناجات شیخ ابوالحسن خرقانی*

"... خداوندا ! فردای قیامت به وقت آن که نامۀ اعمال هر یکی بدست دهند،/// من دانم که چه

جواب معقول گویم"

پس در حال، به سرّش ندا رسید آمد  : "یا ابا الحسن! آنچه روز حشر خواهی گفتن ،اینجا بگو!"

گفت : "خداوندا، /// چون مرا در وجود آوردی، معدۀ گرسنه را همراه من کردی ///و چون عاقل 

و سخنگوی شدم،//// شهوت بر من مسلط کردی تا از تیزی شهوت به چیزی دیگر نمی پرداختم

و چون زنی را در نکاح آوردم، فرزندانم در وجود آوردی ...و در غم ِ خورش و لباس ِ ایشان ، عمرم

ضایع کردی، و چون از آن در گذشتم، پیری و ضعف بر من گماشته ، درد اعضاء بر من نهادی/////

و چون از آن در گذشتم در لحد ِ تاریکم نهادی و در آن تاریکی و عاجزی دو شخض مکرم فرستادی

که خدای تو کیست و ملت [مذهب] تو چیست؟ ///  و در این وقت ِ حشر وگرمای قیامت، و جای 

حسرت و ندامت، نامه ای به دستم دادی که اقرأ کتابک !!!

خداوندا، کتاب من ، این است که گفتم . این همه مانع من بود از طاعت، /// که شرط خدمت تو

به جای نیاوردم //// [اما] تو را از از آمرزیدن و گناه عفو کردن، مانع کیست ؟؟"

ندا آمد که : " ای ابوالحسن!  تو را بیامرزیدم به فضل وکرم خود " 

 * زیر نویس

 منقول از "منتخب نورالعلوم" به تصحیح استاد مجتبی مینوی ، ص 148 ــ به اختصار